Uçaklar Ters Uçar mı?

Denzel Washington’un pilot Whip Whitaker rolüyle oynadığı hit film, bu soruyu soran kitlenin büyümesine neden oldu.   Filmde, Kaptan Whitaker çift motorlu 150 koltuklu MD-88’i inişi yapmadan önce bir mahalleye çarpmamak için daha uzun süre uçması amacıyla uçağı sırt üstü çeviriyor ve ters gidiyordu. Özel efektlerle dolu Hollywood şaheseri olan bu filmde uçağı baş aşağı uçurabilirsiniz. Ancak gerçek hayata döndüğümüzde, maalesef bu mümkün değildir…

Ticari uçaklar sürekli ters uçuşu kaldırabilecek bir motor gücüne sahip değildir ve ayrıca özel tasarım kanatlardan kaldırma kuvvetini sağlar. Filmdeki uçak MD-80 serisi ters uçuşu kesinlikle sürdüremez. MD-80, tüm ticari uçaklarda olduğu gibi ters uçmak için tasarlanmamıştır. Ticari uçaklar sadece düz uçuş için test edilmiş ve sertifikalandırılmıştır.  

Uçakların baş aşağı uçması için, ters çevrildiğinde bile kaldırma kuvveti sağlayabilen bir kanat tasarımına ihtiyaç olacaktır. Yolcu uçaklarında, kanat profili üst tarafı kavisli ve alt tarafı düzdür. Bu tasarım, üstteki havanın altından daha hızlı akmasını sağlar. Böylece üstte alçak basınç, altta yüksek basınç oluşacaktır. Basınçtaki fark kanadın yukarı doğru kalkmasını zorlar. Baş aşağı bir uçakta, bu etki tersine dönecektir ve uçuşun devamlılığı mümkün olmayacaktır. Uçakların dönüş sırasında yapabilecekleri maksimum açılar belirlidir. Bir uçağın ters uçabilmesi için 180 derecelik bir dönüş yapması gerekecektir, bu da yapısal olarak bir uçağın dayanabileceği bir şey değildir. Akrobasi uçakları baş aşağı gidebilir, çünkü bu uçaklardaki kanatların hem üstü hem de alt tarafı kavislidir. Bu simetrik tasarımla, uçaklar normal uçabilir veya ters çevrilebilir.

Tarihte bir kereliğine ters uçan bir uçak vakasına rastlanmıştır. 1985 yılında Taiwan’dan Los Angeles’a uçan Çin Hava Yolları’na ait bir Boeing 747 yolcu uçağı, Pasifik Okyanus’u üzerinde pilotun hatası nedeni ile çok kısa bir süre ters uçmuştur. Ancak kaptan 15500 saatlik deneyim, acil durumdaki soğukkanlılığı ve bilgisi ile olayı büyük bir kazadan kurtarmıştır. Bugünün teknolojik uçakları böylesi tehlikeli manevraları algılamakta ve hızlı şekilde pilotları uyarabilme hatta gerektiğinde müdahale etme kabiliyetine sahiptir.

One thought on “Uçaklar Ters Uçar mı?

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir