NOTAM nedir?

Notice-To-Airman’in kısaltmasıdır. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO üyesi olan her ülke, kendi hava sahasına ilişkin havacılık kolaylığı, hizmeti veya bir tehlikenin varlığı, bunların şartları ve değişikliğine ilişkin bilgileri toplamak, değerlendirmek ve zamanında duyurmak durumundadır.

Ülkeler hava sahası ve hava meydanlarına ilişkin havacılık bilgilerini, sivil ve askeri havacılık kuruluşlarına, havaalanı kullanıcılarına uluslararası kurallara göre bildirilmekle yükümlüdür. Bu kurallar ICAO ve EUROCONTROL tarafından belirlenmiştir. Türkiye ile ilgili NOTAM’lar, Esenboğa Uluslararası NOTAM ofisinden Avrupa Havacılık Bilgi Veritabanı’na (European AIS Database) iletilir, bu merkezde değerlendirilmeleri sonrasında notamların ilgili adreslere dağıtımı yapılır.

Notam bir tür ikaz yayınıdır. Pilotlar, her uçuş öncesinde uçağa geçmeden önce brifing ofislerinden ya da dispeçerlerden notamları alırlar. Bu notamlar gidilecek rota, kalkış, yedek ve varış meydanları hakkında yayınlanmış olan bültenlerdir. Pilotlar burada yol ve meydanların kısıtlayıcı bölümleri üzerinde durur, hangi hava sahalarının tahditli olduğu hakkında bilgi edinirler. Örneğin, inşaat dolayısı ile kapalı bir pist, çalışmayan bir seyrüsefer cihazı ya da askeri bir tatbikat pilotun dikkatli bakması gereken kısıtlayıcı faktörlerdir. Aynı zamanda, hava trafik kontrolörleri de burada anahtar görevi görürler. Kontrolörler günlük bazda notamlı ya da tahditli bölge bilgilerini incelerler, bu bilgiler ışığında trafik idaresini nasıl yürüteceğini planlarlar. Örneğin, pistte taksi yolları kapalılığına ya da pist civarındaki vinç notamlarına bakıp yönlendirme yetkisi yapmakla yükümlüdürler.

Kısacası operasyonun sorunsuz ve emniyetli bir şekilde sürdürülebilmesi için notamlar büyük önem arz etmektedirler.

NOTAM’lar Ulusal ve Uluslararası Notam Serileri olmak üzere 2 ayrı kategoride yayınlanmaktadır : 

Uluslararası Notam Serileri

Uluslararası Notamlar; A, B, C ve S harfleriyle tanımlanan 4 ayrı seri ile uluslararası kullanıcılara dağıtılır.

‘A‘ Serisi NOTAM, genel kurallar, yol seyrüseferi ve haberleşme kolaylıkları, FL245 ve üzerinde yer alan hava sahası kısaltmaları ve aktiviteler ile uluslararası trafiğe açık başlıca havalimanlarına ilişkin tüm bilgileri içerir.

‘B‘ Serisi NOTAM, genel kurallar, yol seyrüseferi ve haberleşme kolaylıkları, FL245 altında yer alan hava sahası kısaltmaları ve aktiviteler ile uluslararası trafiğe açık başlıca havalimanlarına ilişkin tüm bilgileri içerir.

‘C‘ Serisi NOTAM, heliportlar ya da sadece VFR uçuşlara izin verilen havalimanlarında VFR uçuş usullerine ilişkin bilgileri içerir.

‘S‘ Serisi (SNOWTAM), meydanda kar, buz, sulu kar ya da su birikintisi sebebi ile oluşan tehlikelere ilişkin bilgileri içerir

Ulusal  NOTAM serileri

Ulusal Notamlar; E, G, H ve M harfleriyle tanımlanan 4 ayrı seri ile ulusal kullanıcılara dağıtılır.

‘E‘ Serisi: Kış süresince meydan hareket sahasındaki kar, sulu kar, buz veya su birikintisinin oluşturduğu tehlikeli durumlara ilişkin bilgileri içerir.

‘G‘ Serisi: Türkiye’deki tüm havaalanları, yol, seyrüsefer kolaylıklarını, hava sahası tahditleri ve ikaz bilgilerine ilişkin bilgileri içerir.

‘H‘ Serisi: Sadece İstanbul FIR’ı içindeki meydan, seyrüsefer kolaylığı ve bunlarla ilgili değişiklik bilgilerini içerir.

‘M‘ Serisi: Askeri otoriteleri ilgilendiren askeri havaalanları, seyrüsefer kolaylıkları ve bu konuyla ilgili değişiklik bilgilerini içermektedir.

NOTAM metni, ICAO NOTAM formatında belirtilen sıraya uygun tüm bilgileri içerir. Örneğin;

A1201/10 NOTAMN
Q) EGTT/QMRXX/IV/NBO/A/000/999/3016N00037W004
A) EGBB
B) 1005081540
C) 1010300500 EST
E) RWY 09R/27L DUE WIP NO CENTRELINE, TDZ OR ALS LIGHTING AVBL

AÇIKLAMASI:

• 2010 yılında yayınlanan A serisi 1201 sayılı Notam.
• NOTAMN, buradaki N harfi New olduğunu gösterir. Yeni bir Notamdır.
• NOTAMR, Raplaced yani değiştirilmiş notam;
• NOTAMC, Canceled yani iptal edilmiştir notam anlamındadır.
• EGTT bize İngiltere FIR’ında geçerli olduğunu belirtir.
• QMRXX ise bir tür ICAO göstergesidir. Eğer ki FIR adı geçmiyor ise yalnızca o FIR’ı ilgilendirir. XX ise o ülkedeki bütün FIR’ları kapsar.
• IV: IFR+VFR uçuşları kapsadığını belirtir. Sadece I, IFR, Sadece V, VFR uçuşları belirtir.
• NBO     N: Havayolu işletmecilerinin dikkatine sunulması gereken notam
•               B: Bilgi bültenlerine girmesi gereken notam
•               O:IFR uçuşları için önemli olan notam
•               M:Talep üzerine verilebilecek çok yönlü notam
• A: Aerodrome (Hava meydanına ilişkin) E: Enroute (Düz uçuş sırasında) W: Navigation Warning (Seyrüsefer Cihazına ilişkin)
• 000/999 alt ve üst limit. A için genellikle bu şekilde tanımlanır.
• 30°16’ kuzey enlemi ve 0°37’ batı boylamının kesiştiği noktada 4 nm yarıçaplı sahada.
• EGBB: Birmingham uluslar arası havalimanında
• 1005081540: 08 Mayıs 2010 15:40’tan itibaren geçerli olacak notam
• 1010300500 EST: Tahmini olarak 30 Ekim 2010 05:00’e kadar sürecek olan notam.
• 09 Sağ ve 27 Sol pisti merkez hattı, tekerlek temas bölgesi ve yaklaşma ışıklarındaki çalışma sebebi ile kapalıdır.

Örnek olarak başka bir NOTAM ve yorumu aşağıda verilmiştir.

EGLL
A1612/20 – CONSTRUCTION SITE CRANE OPERATING AT PSN 513016N 0002232W
(SOUTHALL, GREATER LONDON). UP TO 338FT AGL/440FT AMSL. FOR INFO
CONTACT 07825 124350 OR 07982 400221. ON EXPIRY OF THIS NOTAM DETAILS
WILL BE INCLUDED IN THE UK AIP ENR 5.4

OMDB
A1021/20 – TWY K13 CLSD
TWY K13 LINK TO TWY K EASTBOUND CLSD
TWY K13 LINK TO TWY K WESTBOUND CLSD
TWY K13 LINK TO TWY J5 CLSD
UNTIL 15 JUN 14:00 2020.

Londra Heatrow ve Dubai Havaalanlarına dair yayınlanmış iki notam örnek olarak gösterilmiştir. Londra notamına göre; 51°30’ kuzey enlemi 0 °22’ batı boylamının kesiştiği Güney Londra’da inşaat alanında vinç operatörü bulunmaktadır. Detaylı bilgi için 07825 124350 veya 07982 400221 numaraları ile iletişime geçebileceği belirtilmiştir. Bu notamın bitiş tarihi hakkındaki detaylı bilgi UK AIP’sinin ENR kısmında 5.4’üncü bölümde yer almakta olduğu ifade edilmiştir.

Dubai Notamına göre ise, taksi yolu K’nın doğusuna, batısına ve J5 taksi yoluna giden taksiyolu K13’ün kapalı olduğu belirtilmektedir. 15 Temmuz 2020 14:00’e kadar bu notam geçerlidir.