Uçaklara Su Selamlaması/Su Takı Neden Yapılır?
Havacılık sektörünün içinden gelelim ya da gelmeyelim pek çoğumuz uçaklara yapılan su selamlamasına şahit olmuşuzdur. Bir hava meydanına inen uçağın taksi yolu ya da apronunda her iki yanında itfaiye araçları su püskürtür ve uçağın üstünde bir su takı oluşturulur, uçak bu su takının altından geçer. Bir gelenek haline gelen bu selamlama gösterisi yaklaşık iki dakika sürer. İngilizce’de ise Water Salute olarak geçer. Peki, oldukça gösterişli bu gösteri neden yapılır?
Su selamının öncelikle tarihine bakmak isterdik ancak maalesef ki bu gösterinin ne zaman, nasıl, ilk nerede başladığı hakkında kesin bir bilgi yoktur. Bazı kaynaklara göre pek çok durumda olduğu gibi denizcilikten esinlenerek başladığı rivayetleri vardır. Denilene göre eski dönemlerde deniz yolculuğuyla okyanus aşırı gelen gemilere limanda römorkörler benzer bir seremoni yapıyormuş. Anlaşılan o ki bu seremoni havacılara da böylesine bir fikir vermiş olsa gerek, bugün pek çok anlamlı durum su selamı ile taçlandırılıyor. Peki, hangi durumlarda su selamlaması yapılır?
- Havayolu şirketinin yeni teslim aldığı ticari bir uçak ilk seferini yaptığında,
- Havayolu şirketinin uçuş ağına eklediği yeni bir destinasyona ilk kez iniş yaptığında,
- Havayolu şirketi belirli bir destinasyondan son uçuşunu yaptığında
- Uçağın kaptan pilotu emekliye ayrıldığında
Su selamlaması yapılacağına dair pilotların tabii ki haberi vardır. Yolculara da inişi takiben uçağa su püskürtüleceğine dair anons geçerler. Çünkü uçağa su püskürtüldüğünde yolcular paniğe kapılabilir, uçakta yangın çıktığını düşünebilir. Bu yüzden öncesinde bunun bir seremoni olduğu bilgisi kaptan tarafından anons edilir. Su selamlaması operasyonunu ise ATC yani hava trafik kontrolörleri takip eder. Uçağa hangi taksi yoluna yönleneceği bilgisini vererek organize eder. Su selamlamasında yaklaşık 3000 galon su kullanılır. Bu durum her ne kadar israf olarak görünse de aslında itfaiye araçlarının çalışıp çalışmadığına dair bir tür tatbikat olarak değerlendirilip israf boyutu göz ardı edilmektedir. Zaten hali hazırda itfaiye araçlarının içi her zaman hazır vaziyette su ile doludur. Bu yüzden bu seremoninin araçlar için bir tür test gibi düşünülmesi oldukça mantıklıdır.
1990’lı yıllarda Salt Lake City Uluslararası Havaalanında Delta Havayolları pilotları emekliye ayrılırken su kemeri oluşturulmuş ve pilotlar gösterişli bir seremoniyle selamlanmıştır. Ardından su selamı yaygın bir uygulama haline gelmiştir ve günümüzde de uygulanmaya devam etmektedir.
2020 yılında yaşanılan pandemi süreci havacılık sektörünü derinden etkilemiş ve pek çok uçağın yere inmesine neden olmuştur. Aylarca uçuş yapmayan uçaklar normalleşme sürecine geçiş evresinde ilk uçuşlarını yapmış ve su selamlaması ile karşılanmışlardır. Bu seremoni kötü günlere elveda anlamı taşıyan bir tür kutlama niteliğinde olmuştur. Pandemi sonrası su selamlaması ilk olarak, 76 gün boyunca tek bir uçuşun dahi yapılamadığı virüsün ana merkezi olan Wuhan Havalimanı’na karantina sonrası ilk uçakta yapılmıştır. Hangzhou’dan havalanan Xiamen Airlines’a ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı Wuhan’a iniş yaptığı sırada su takı ile selamlanmıştır. Bu sırada pek çok ülke salgının etkisi altında can kayıpları verirken dünya basınında Wuhan’ın gerçekleştirdiği bu seremoni biraz tepki çekmiştir.
Ülkemizde aynı şekilde Sunexpress Havayolları normalleşme sürecinin başlaması ile birlikte ilk uçuşunu İzmir – Antalya arasında gerçekleştirmiş ve Antalya Havalimanına inişini gerçekleştiren uçak su takı seremonisi ile karşılanmıştır.