NDB ve ADF

Havacılığın ilk zamanlarında yön ve konum tayin etmek için ırmaklar, dağlar, tepeler, ormanlar gibi yeryüzündeki arazi bilgileri kullanılmıştır. Ancak yüksek irtifalı uçuşlarda ya da kötü hava şartlarında bu arazi bilgilerini kullanmak yetersiz kalmıştır. Bu yüzden, uçakların askeri ve sivil amaçlı kullanımları giderek artmasıyla irtifa ve hava koşullarına bağlı sınırların aşılması amacıyla seyrüsefer yardımcıları kullanılmaya başlanmıştır. Bu amaçla geliştirilen birçok radyo frekans tabanlı seyrüsefer yardımcısı vardır.

Burada geliştirilen en eski seyrüsefer yardımcılarından biri de ADF (Otomatik Yön Bulucu) olmaktadır. Kısa ve orta menzilli bir sistemdir. ADF, Automatic Direction Finder (Otomatik yön bulucu) baş harflerinden oluşur. İkinci öncelikle kullanılan seyrüsefer yardımcılarındandır. ADF belirlenmiş bir yer istasyonuna (NDB) bağlı olarak pilotlara yön bilgisini verir. ADF sistemi uçakta bulunur, NDB ise yer istasyonunda tesis edilir. Bugün gelişen teknoloji sayesinde ADF/NDB ikilisinin yerini VHF tabanlı VOR sistemi almıştır. ADF, VHF seyrüsefer sisteminin çalışamaz duruma gelmesi veya bloke olması durumunda pilotlara seyrüsefere ilişkin faydalı bilgileri sağlar .

NDB istasyonunun yön bilgisi ADF sistemi ile hesaplanır ve seyrüsefer gösterge cihazları (Radyo Kerteriz Göstergesi-RBI, Radyo Manyetik Gösterge-RMI) ile pilotlara bilgi sağlanır. Bu göstergeler üstünde 360 dereceye bölümlenmiş bir kadran ve de hareketli bir ibre vardır. İbrenin ucu istasyonun uçağa göre konumunu gösterir. Kadran aracılığıyla uçağın seyir  yönüne göre istasyonun yönü derece cinsinden belirlenir.

NDB, Non Directional Radio Beacon (Yönlendirilmemiş Radyo Bikını) baş harflerinden oluşur. Hava ya da deniz seyrüsefer desteği veren radyo yayın istasyonudur. Yayınları uzun dalga dediğimiz yayın tipindeki genel radyo yayınıdır. Her yönden dinlenilebilir. Günümüzün uçaklarında yön belirlemeye yararlar. Çok hassas olmayan bir seyrüsefer yardımcısıdır, bu yüzden yaklaşma ve iniş esnasında limit değerlerin epeyce üzerinde ele alınır. Temelde, orta dalga vericisi görevi yaparlar. NDB’ler 285 kHz-525 kHz frekans band aralığında hizmet verirler. Düşük ve orta frekans dalgalarının yayılımı VOR yardımcıları kadar limitli olmaması sebebi ile sinyaller çok alçak irtifalarda da alınır. NDB yardımcılarının mors kodu tanıtımı oldukça önemlidir, çünkü ADF göstergesinde VOR yardımcısında olduğu gibi hatalı çalışmayı gösterebilecek uyarı bayrağı yoktur. O yüzden, bağlanılan istasyonun mors kodu tanıtımı devamlı aralıklarla sürekli kontrol edilmesi tavsiye edilir.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir