Uçak Pist Uzunlukları Ne Kadardır?
Giderek artan yolcu ve kargo taşımacılığı, ulaşım sektörünün gelişmesini sağlamış ve hatta uçakların geometrik boyutlarında da önemli değişiklikler yaratmıştır. Yolcu ve yük taşımacılığındaki yüksek talep doğrudan uçak üreticilerini daha fazla taşıma kapiseteli daha büyük uçaklar yapmaya itmiştir. Bu da doğrudan hava meydanlarının daha fazla trafik yüküne maruz bırakmış, doğal olarak pistlerin tasarımında yeni malzemelerin kullanımı, aynı zamanda pist eğim, mukavemet ve uzunlukların talebe göre ayarlaması durumunu zorunlu hale gelmiştir.
Pist eğimi, havaalanı rakımı, sıcaklık, yüzeyin durumu ve rüzgâr değişkenleri pist uzunluklarının belirlenmesinde hesaba katılan ana faktörlerdendir. Aslında uçak pistlerinin kullanım amacı pist uzunluklarının belirlenmesinde tüm bu faktörlerin önüne geçmektedir. Örneğin, eğer ki bir eğitim uçağı için bir pist yapılacaksa eğer bunun için 300-400 metre uzunluk yetecek iken yolcu ve kargo taşımacılığının yapılacağı bir pist için bu birkaç bin metre olabilmektedir.
Özellikle yolcu ve kargo taşımacılığının yapıldığı uluslararası havalimanlarında pist uzunlukları büyük önem arz eder. Çünkü hava meydanında büyük uçakların ağırlanması isteniyor ise, bu uçakların iniş kalkış yapabileceği bir yapı kazandırılması gerekmektedir. Bu yapının içinde elbette ki pist yeterli uzunluğu kadar eğim, mukavemet, yüzey yapısı gibi pek çok etken önemli rol oynar. Ancak bunlar arasında pist uzunluğunun sağlanamaması gerisinde pek çok faktörü de anlamsız hale getirir. Örneğin, son zamanların en büyük uçaklarından olan A,rbus 380 veya Boeing 787 uçaklarının bir piste iniş yapabilmesi için belirtilmiş minimum iniş mesafesi koşulları bulunur. A380’nin iniş yapabileceği pist uzunluğu 3353 metre iken B787’nin iniş yapabileceği pist uzunluğu 2800 metre olarak belirlenmiştir. Doğal olarak bu koşulları sağlayamayan hava meydanları bu uçakları ağırlayamaz.
Ayrıca uçak pistleri sadece karaya iniş yapmamaktadır, deniz üstüne ya da uçak gemileri üstüne de iniş yapabilir. Uçak gemileri daha çok savaş gemileri için dizayn edildiğinden daha kısa pist uzunluğu kullanılmaktadır.
Ülkemizin en uzun pisti Şanlıurfa’da bulunan GAP Uluslararası Havaalanı’nın pistidir. Yaklaşık 4 km uzunluğundaki bu pist Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin gelişen ekonomisi ve bölgenin ihracat potansiyeline destek vermek üzere kurularak Türkiye’nin en uzun pisti ünvanına sahip olmuştur.
Dünyanın en uzun pisti ise Qamdo Bangda Havaalanıdır. Ayrıca bu havaalanı dünyanın en yüksekte bulunan havaalanı olma özelliğini de taşır. Tibet’te bulunan Qamdo Bangda Havaalanı 4334 metre deniz yüksekliğine ve 5500 metre pist uzunluğuna sahip olarak adını iki dünya rekoruna yazdırmıştır.
Tibet
Karayipler
Bu uçak pisti ise 396 metre uzunluğu ile dünyanın en kısa ticari pisti seçilmiştir. Yrausquin havalimanın pistinin üç tarafı uçurumlarla çevrilidir.
