Limit Altı Hava Durumu Nedir?
Uçuş operasyonunun başlayabilmesi için kalkış meydanı, varış meydanı ve yedek meydandaki görüş, bulut altı tavanı ve rüzgâr hızlarının operasyonel limitlerde olması gerekir.
Bu şekilde bir tanımı bir örnekle daha açıklayıcı kılabiliriz…
Örneğin; farz edelim ki Kahramanmaraş meydanına sefer yapacağız. Kahramanmaraş meydanında ILS dediğimiz aletle iniş hassas yaklaşma cihazı yok.
ILS olmaması sebebi ile piste direkt yaklaşma yapılamıyor. Kahramanmaraş meydanının fiziki koşullarına bakıldığındaysa, meydanın yüksek olması sebebi ile Sivil Havacılık Otoritesi tarafından görüş/tavan miniması 6000 m/990 ft verilmiş.
Meydan meteorolojisi yayınladığı TAF raporuna göre, seferimizin iniş saatinde görüşü 6000 metreden düşük ya da bulut altı tavanını 990 feet’ten az verirse, bu şartlarda bu meydana uçak inemeyeceği için uçuş başlatılamaz. Çünkü hava durumu limit altı olmuştur.
Tabii ki burada verilen değerler havayolu şirketlerince de belirlenir. Bir meydanın “Limit Altı” olması, sadece o havayolu şirketi özelinde olabilir. Bir başka hava yolu şirketi meydan minimalarının limitlerini kurallar çerçevesinde daha esnek seçmiş olabilir. Yani bir havayolu şirketi kalkamaz ya da inemez iken, bir başka şirket kalkar ve iner.
Ancak bu durum, birini diğerinden daha başarılı yapmaz. Kaptanlar kendilerine sunulmuş meydan operasyon limitleri dâhilinde hareket ederler. Şirketlerinin performans, emniyet ve planlama ekiplerinin uygun bulduğu limitler dâhilinde aksiyon alırlar. Normal bir uçuş operasyonunda, meydan chartlarından ve uçakların operasyon manuellerinden yaklaşma usullerine uyumlu görüş mesafesi ve irtifaları incelenerek uçuşlar gerçekleştirilir. Kısacası şirketin limitleri daha esnek tutması o havayolu şirketinin kaptanlarını daha başarılı kılmaz.
Aynı durum rüzgâr limitleri için de geçerlidir. Bu sefer Berlin’e uçtuğumuzu varsayalım. Yayınlanan TAF raporuna göre, sefer saatinde yan rüzgâr 40 knot verilmiştir. Bugün pek çok havayolu şirketi yan rüzgâr limitlerini 20 knot ya da 25 knot civarında tutarlar. Duruma göre 30 knot’a çıkarabilirler. Yayınlanan yan rüzgâr değeri, limitleri aştığından operasyon yine başlatılamaz. Limit altı ya da genellikle limit dışı diye tanımlanır.
Peki, operasyon başlatılamazsa ne olur? Sefer iptal mi edilir?
Seferi hemen iptal etmeden önce olabiliyorsa sefere gecikme verilir. Örneğin, Kahramanmaraş’a uçağın iniş saati 15:00 diyelim. TAF’ın verdiği düşük görüş ise 16:30’a kadar sürüyor. Böyle bir durumda sefer oraya en erken 16:30’da inecek şekilde 01:30 saat gecikme verilebilir. Eğer TAF’ın yayınladığı periyot çok uzunsa, yolcuları uzun süre bekletip mağdur etmemek adına iptali sağlanıp alternatif yollar sunulabilir.
Görüldüğü üzere hava durumu çok dinamik olabilir ve birkaç saat içinde bile hızla değişebilir. Siz biletinizi satın alırsınız, planlar yaparsınız, ancak seferin saati geldiğinde hava durumu sizin planlarınızı alt üst edebilir. Böyle durumlarda siz yolculardan beklenen anlayış, sabır ve biraz özveri. Emin olun, havayolu şirketlerinin de isteği sizi bir an önce varış destinasyonunuza emniyetli şekilde ulaştırmak.
Emniyetli uçuşlar dileriz 🙂
