Havacılık Tarihinin İlk Kadın Pilotları Kimdir?

“Soru bana kimin izin vereceği değil, beni kimin durdurabileceği.” demiş ünlü kadın yazar Ayn Rand. Her ne meslekten olursa olsun kadının hamuru mücadele ve emekle yoğrulmuştur.  Havacılık tarihi boyunca da pek çok kadın zorluklara rağmen mücadele etmiş, emek sarf etmiş ve kokpite geçmeyi başarmıştır! Bu durum terimlere dahi yerleşmiş, kadın pilotlara “aviatrix” adı verilmiştir. Günümüzün kadın pilotları da hala zamanın göklere çıkan efsane isimlerinden ilham alır. O halde göklerin kahramanı kadınlarımıza kısaca bir bakalım…

Mekanik sistemle çalışan ilk uçuş 17 Aralık 1903’te Wright kardeşler ile gerçekleşmiştir. Kız kardeşleri Katharine Wright’ın da bu büyük olayda katkısı olmuştur. Hatta Wilbur Wright kız kardeşlerinin onlara sağlamış olduğu maddi ve manevi desteğini hatırlayarak şöyle söylemiştir –“Dünya bizi havacılıkta yaptıklarımız ile hatırlarsa, kız kardeşimizi de hatırlaması gerekir.” Katherine Wright, 1909’da Fransa’daki gösteri uçuşunda erkek kardeşleriyle birlikte uçmuştur.

Katherine, 1909’da dünyanın ilk kadın pilotu Barones Raymonde de Laroche için de ilham kaynağı kabul edilir. Çok yönlü biri olan Laroche hayatı boyunca spor, sanat, film derken pek çok ilgi alanına yönelmiştir. Aktris olarak sahneye çıkmışlığı bile vardır. Rahat, iddialı ve sezgisel bir kişiliğe sahip olduğu söylenir. İşte bu girişken ve meraklı ruh, bir gün izlediği uçuş gösterisinden etkilenir ve tarih orada yazılır. Ardından havacı olan bir arkadaşından ders alıp uçak kullanmayı öğrenen Laroche dünyanın ilk kadın pilotu kabul edilir. Laroche kadınların uçak kullanamayacağı önyargısını da kırarak havacılığın ve hatta daha ötesinde pilotluğun cinsiyeti olmayacağını tüm dünyaya göstermiştir.

Akıllardaki cinsiyet ayrımını görmezden gelerek tarihe adını yazdıran bir diğer kadın pilotumuz ise Amelia Earthart’tır. “Kadınlar erkeklerin denediği gibi daima bir şeyler yapmaya çalışmalıdır.” der. Atlas Okyanusu’nu tek başına geçen ilk kadın pilot unvanına sahiptir. 1921’de havacılık eğitimi almaya başlamış ve uçuş deneyimlerini kaleme alarak kitaplarını en çok satanlar listesine yazdırmıştır. Böylece dünya çapında da örnek bir ilham kaynağı haline gelmiştir. 1937’de eşiyle birlikte uçakla dünya turuna çıkmıştır ancak bir daha kendilerinden haber alınamamıştır. O kadar arama kurtarma çalışmasına rağmen maalesef kayboluş gizemi bugün de sürmektedir.

Her birini uzun uzun anlatamasak da havacılığa değerli katkıları olan tarihin en eski diğer kadınlarımıza da bakalım… Harriett Quimby, 1911’de adını dünyadaki ikinci kadın pilot olarak yazdırmıştır.  1912’de maalesef bir uçak kazasında hayatını kaybetmiştir. Tiny Broadwick kariyerine balon paraşütü ile başlamış ve uçaktan ilk paraşüt ile atlayan kadın unvanını kazanmıştır. Ayrıca 1915’te ABD Ordusuna paraşüt gösteren ilk kişidir. Katherine Stinson ise dünyada uçuş okuluna sahip olan ilk kadındır. 1913’te Katherine ve annesi uçak kiralamak ve satmak için Stinson Havacılık Şirketi’ni kurmuştur. Sonrasında Katherine Asya’yı gezmiş, Japonya ve Çin’de uçan ilk kadın ünvanını almıştır.

Biraz da ülkemize bakalım…

İlk Türk Kadın Pilotumuz Bedriye Tahir Gökmen. Gökmen Bacı olarak da tanınır 1932’de Bedriye Tahir Gökmen, Vecihi Hürkuş’un kurmuş olduğu ilk Türk sivil havacılık okulu ‘Vecihi Sivil Tayyare Mektebi’ne kayıt olmuştur. Okuldaki 13 öğrenci arasında tek kadın olarak eğitim alan Bedriye Gökmen hiçbir garip karşılanmaya aldırmaksızın büyük bir hevesle pes etmeden yoluna devam etmiştir. 1933’te Türkiye’nin ilk kadın pilotu olarak adını tarihe yazdırmıştır.

İlk Türk Kadın Savaş Pilotumuz Sabiha Gökçen. Türkiye’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi kızı olan Sabiha Gökçen, 1936 yılında Eskişehir Askeri Havacılık Akademisi’ne kaydolmuş ve burada İlk Uçak Alayı’nda eğitim almıştır. 1953 ve 1959’da davet üzerine ABD’ye giden Sabiha Gökçen, Türk toplumu ve Türk kadınını orada tanıtarak Türk kadınlarının gururu olmuştur. Gökçen ilk Türk kadın havacı ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu unvanlarına sahiptir. 1996’da havacılık kariyerinin en büyük ödülü sayılabilecek “Dünya Tarihine adını yazdıran 20 Havacıdan biri” seçilmiş ve de bu ödüle layık görülen ilk ve tek ‘kadın havacı’ olmuştur. Son uçuşunu 1996 senesinde Gökçen 83 yaşındayken Fransız pilot Daniel Acton ile birlikte Falcon 2000 uçağıyla yapmıştır.

Sözün özü, kadınların başarılarını görmek için göklere bakmak yeter!…