Elektrikli Uçaklar Var mıdır? – Pathfinder ve Helios

Elektrik enerjisiyle uçan uçakları duydunuz mu? Eğer sıkı bir teknoloji ve bilim takipçiyseniz duymuşsunuzdur. Duymadıysanız, öğrenmek için çok geç değil 🙂 Gelin, şimdi birlikte bakalım…

Aslında elektrik enerjisiyle uçak uçurma fikri milenyum teknolojisine ait değildir. 1950’li yıllarda ilk denemeleri yapılmıştır bile.

Araştırmalar pilli ilk model uçağın 1957 yılında uçurulduğunu gösteriyor. Hatta 1970ler sonrası da yaygınlaşmıştır.

1974 yılında ise ABD’de ilk defa pille çalışan insansız hava aracı geliştirilmiştir. Askeri amaçla geliştirilen 12 kilogram ağırlığındaki bu uçak başarıyla uçmuştur. İlk denemeler böyle böyle başarıyla ilerlerken Amerika hedefi biraz daha yükseltmiştir.

İlk olarak NASA tarafından Amerika’da güneş enerjili insansız hava araçları geliştirilmiştir. 1983 yılında başlayan bu proje o yıllarda gizli tutulmuştur. Bu projede amaç 30 kilometre irtifada uzun süre uçacak bir uçak üretmektir.

Ancak maalesef o günkü şartlarda güneş enerji pilleriyle uçamayacağı anlaşılan uçaklar 10 yıl hangarda kalmıştır. 1993 yılına gelince,  NASA projeyi tekrar başlatmış ve yenilenen uçağa Pathfinder adını vermiştir. 8 adet elektrikli motora sahip Pathfinder 1995 yılında 15 kilometre irtifada toplam 12 saat uçarak rekor kırmıştır. Uçak kanatları büyütülerek 1997’de 22 kilometre ve 1998’de 25 kilometre yükseğe çıkarak Pathfinder kendi rekorunu kırmıştır.

NASA bu hedeflerle durmamış, ikinci uçağı Helios’u tasarlamıştır. Bu sefer hedefi 30 kilometreye çıkmak ve 24 saat uçurabilmektir. 4 adet elektrikli motora sahip Helios, 2001 yılında 29.5 kilometre irtifaya çıkarak dünya rekoru kırmıştır.  

Helios prototip evrimsel bir serinin parçası olarak geliştirilen, güneş enerjisiyle çalışan son  uçaktır. Helios atmosferik araştırma görevleri gerçekleştirmek ve iletişim platformlarına hizmet sağlayacak teknolojiler sunmak için  uzun vadeli, yüksek irtifalı insansız hava aracı olarak üretilmiştir.

NASA yetkilileri Helios’un rekoru için havacılık tarihinde bir kilometre taşı olduğunu belirtmiştir. Aslında Helios tam bir  teknolojik zaferdir. Neden mi?

Çünkü NASA uzmanlarına göre, Helios Mars’a gidecek uzay aracının yapımı için mühendislere yardım edecek özelliktedir. Amerikalı uzmanlar, Mars’ta yere yakın uçabilecek bir aracın, yerdekinden daha yararlı olacağını belirtmiştir. NASA ayrıca Helios’tan ”uçan uydu” olarak da yararlanılabilecekleri ifade etmiştir.

Fakat maalesef 2003 yılında Helios bir dayanıklılık testindeyken, Havai üzerinde bir türbülansa girmiş, ardından okyanusa düşmüş ve parçalanmıştır.

Ancak yine de bilim adamları için sağlam bir referans kaynağı olarak hala anılan Helios, bizler tarafından da havacılıktaki dünya rekoruyla anılmaktadır…

Kaynak:

• nasa.gov
• sciencedirect.com – Helios prototype flying program hits problems
• uralakbulut.com