Uçuş Numaraları Nasıl Belirlenir?

Uçakla seyahatlerinizde biniş kartınızda listelenen uçuş numarası sizin için rastgele görünebilir, ancak havayolları her gün gerçekleştirdikleri binlerce uçuşu sayısal olarak sıralamak için akıllı sistemler geliştirmiştir. Yani, sizin için önemsiz gibi görünen bu konu havayolları için epey önem arz etmektedir.

Uçuş numarası, bir havayolunun kendi ağındaki belirli bir uçuşa atadığı bir koddur. Bu numara, Hava Trafik Kontrolünün havada uçuşları düzenlemesine ve izlemesine yardımcı olur.

Uçuşları numaralandırma söz konusu olduğunda birkaç standartlaştırılmış kural vardır. Örneğin, aynı anda gerçekleşen uçuşlar için sayılar tekrar edilemez. Ayrıca, sayılar dört haneyi geçmemelidir. En önemlisi de, uçuşlar genellikle seyahat yönlerine göre numaralandırılır. Kuzeye ve doğuya giden uçuşlara çift sayı verilirken, güney ve batı yönüne giden uçuşlar tek numaralıdır.  Fakat bu kuralın istisnaları bulunabilir.

Bir uçuş numarasının solunda, havayolunu tanımlayan iki karakterli bir kod bulunur. Tüm ticari havayollarının kendilerine Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği tarafından atanmış benzersiz bir tanımlayıcı kodu vardır. Çoğu havayolu için bu kod, şirketin tam adı için kısaltma işlevi görür. Örneğin, American Airlines “AA” kullanır, United Airlines “UA”, Türk Havayolları “TK” kullanır. Bazen bu kodların bir havayolu ile eşanlamlı görünmediği de olabilir. Örneğin, “SW” kodu Afrika Air Namibia Havayolları tarafından zaten kullanıldığı için Southwest Airlines “WN” tanımlayıcısını kullanmaktadır. Benzer şekilde “JB” kodu ise Helijet International havayolları tarafından zaten kullanıldığı için JetBlue 2000 yılında kurulduğunda, bu kodu alamayıp, B harfinin ön ekine sahip altıncı sayı olduğu için “B6” yı seçmiştir. Ülkemizde de yine aynı durumdan ötürü Sunexpress “XQ”, Pegasus “PC” yi kullanmaktadır.

Havayolları neredeyse tek bir günde 1.000 uçuşa kadar operasyon yapabilir. Bu süre içinde gerçekleşen çok sayıda uçuşta, kullanılabilecek uçuş numaralarının sayısında bir sınır vardır. Bu durum, havayollarını numara kaydetmenin yollarını bulmaya zorlamaktadır.

Havayolları, hangi numaraların kullanıldığını ve hangilerinin mevcut olduğunu düzenlemeye yardımcı olmak için otomatik ve manuel modellerin bir kombinasyonunu kullanmaktadır. Bu modeller, bir havayolu şirketi yeni bir rota eklediğinde özellikle yararlıdır.

Numaralardan tasarruf etmenin bir yolu, onları hem gelen hem de giden uçuş için kullanmaktır. Delta Air Lines, havayolu şirketinin Atlanta merkezi dışındaki uçuşlarında bu yöntemi kullanmasıyla tanınır. Örneğin, DL318 sefer sayılı uçuş, Atlanta’dan Myrtle Beach’e giden uçuşu gerçekleştirir ve Atlanta’ya dönüş, ayrı bir uçuş olmasına rağmen Flight 318 olarak kullanılmaktadır.

Diğer bir rutin uygulama, bir uçuş numarasının basamağını birer birer yükseltmek veya düşürmektir. JetBlue, Boston’dan Pittsburgh’a B61685 uçuşu gerçekleştirir. Fakat Boston’a dönüş için uçuş numarasını bir artırır – B61686. Türk Havayolları İstanbul Kiev uçuşunu TK459 sefer sayısı ile yaparken, Kiev’den dönüş uçuş numarası TK460 olmaktadır.

Havayolları bazen yüksek profilli rotalar için özel uçuş numaraları ayırır – en önemlisi 1 numaradır. Örneğin American Airlines, özel olarak yapılandırılmış bir Airbus A321 ile New York ve Los Angeles arasında AA1 imzalı uçuşunu gerçekleştirir. Bu özel uçuş numarası, 1939’dan beri iki şehir arasında uçmaktadır.

Havayolu firmalarının içine bölgesel taşıyıcıların dâhil edilmesi, bazı havayollarını ana hat ve ekspres uçuşlar için numara aralıklarını ayırma konusunda zorlar. Örneğin, Amerikan Havayollarının ana hat uçuşları 1 ile 2949 arasında değişirken, bölgesel uçuşlar 2950 ile 6099 arasında değişir. Bölgesel numaralar daha sonra operatör tarafından bloklara ayrılır. American Havayolları’nın birkaç bölgesel iştirakinden biri olan Republic Airways, uçuşlarını 4300’den 4699’a kadar numaralandırmaktadır.

8000 ve 9000 gibi sefer sayıları ise en düşük blok numaralarıdır ve genellikle boş icra edilen ya da charter uçuşlarına atanır. Boş uçuşlar bir uçağı başka bir havaalanına yeniden konumlandırma amacıyla gerçekleştirilebilir. Uçaklar, gün boyunca nerede olmaları gerektiğini belirleyen zaman çizelgelerine atanır. Hava durumu iptali gibi bir aksaklık durumunda, ertesi günün programına uymak için bir uçağı nihai varış noktasına götürmek amacıyla boş bir uçuş gerçekleşmesi gerekebilir. Ayrıca spor takımları uçuşları gibi kiralamalar da bu numara aralığında tahsis edilmektedir.

Bazen havayolları, belirli rotalara atanan uçuş numaraları konusunda yaratıcı olmak isterler. Örneğin, Alaska Airlines, Steel City’nin alan koduna bir selam olarak Seattle’dan Pittsburgh’a olan uçuşta AS412’yi kullanmaktadır.

Havayolları ayrıca uçuş numaralarını bir şehre eki olan bir sembol görevi görecek şekilde ayarlayacaktır. Örneğin, Alaska, Delta ve United, dünyanın en eski otomobil yarışı olan Indianapolis 500’ü tanıtmak için Indianapolis’e veya Indianapolis’ten 500 sefer sayılı uçuş gerçekleştirmektedir.

American Airlines ise bağımsızlık bildirgesi’nin yapıldığı yıl olan 1776’yı Boston ile Philadelphia arasındaki uçuşuna atamıştır.

Kaynak:

• blueskypit.com