Uçakların Kalkış ve Varış Saatleri Nasıl Belirlenir?
Tatil başlasın. Dubai’ye biletiniz var diyelim ve uçuşunuz saat 11:00’de kalkıyor ve yerel saatle 16:25’te varıyor. Peki, hiç merak ettiniz mi kalkış ve varış saatleriniz nasıl oluyor da bu kadar net? Yani, neden Dubai’de ki otelinize saat 16:00’dan önce varamıyorsunuz ya da neden Norveç’teki yıllık kayak tatilinizden saat 20.00’den önce eve dönemiyorsunuz?
Cevap verelim…
Şöyle ki bu tarifeli uçuş saatleri asla rasgele değildir. Bir destinasyona seyahat ederken, oraya varış saatiniz, tarife planlaması olarak bilinen karmaşık bir matrisin sonucudur. Uçuşunuzun ne zaman kalkacağı veya ne zaman varacağı bir dizi değişkene göre matematiksel hesaplamalar ile yapılır.
Kalkış ve varış saatleri tam olarak nedir?
Öncelikle şunu bilelim, uçağın kalkış saati, uçağınızın havalandığı saat değildir, uçağın kapı kapattığı andır. Varış saati ise uçağınızın piste indiği an değil, uçağınızın kapı açtığı andır. Blok süre diye tabir edilen kalkış ve varış saatleriniz arasındaki süre ise yol veya uçuş süresidir. Bunu uçağınızın tekerleklerinin yukarıda olduğu zaman dilimi gibi düşünebilirsiniz.
Peki, kalkış veya varış saati hangi değişkenler etkiler?
Havayolları, uçakların tarife saatlerini ve blok zamanını belirlerken birçok faktörü dikkate alır. Bu faktörleri kısaca özetleyecek olursak, öncelikle bir tarife saati belirlenirken kalkış ve varış havaalanının, Paris Charles de Goulle veya sınırlı sayıda slotu bulunan London Heatrow gibi yoğun bir hava yolu olup olmadığı hesaba katılır. Varış havaalanında havalimanı altyapısı, kaç kapının müsait olduğu ve hangi saatlerde günün en yoğun saati olarak çok fazla uçak ağırladığı, kaç pistin açık olduğu, inşaat veya herhangi bir kısıtlamanın uçuş sayısını sınırlayıp sınırlamadığı ya da blok süresini uzatıp uzatmayacağı da dahil olmak üzere her bir değişken ölçülür. Öte yandan, havayolları, tarife saati belirlerken, bağlantılı uçuşları da hesaba katar. Yolcuların uçaktan inmeleri ve bağlantılı uçuşunun kapısına yürümeleri için yaklaşık seyahat süresini de dahil eder. Ayrıca, Avrupa’da ki pek çok havaalanı geceleri çalışmaz, bu yüzden havaalanının çalışma saatleri gibi özellikli durumlar da değerlendirilir.
Uçuş ekipleri de tabii ki bu hesabın içinde… Uçuş programı belirlenirken, uçağın varış destinasyonundan dönüş zamanı ardından uçağın yolcularını boşaltması ve mürettebatın bir sonraki uçuşa geçmesi için geçen sürede tarife planlaması dikkate alınmaktadır.
Tabii ki burada havada geçirilen süre de bir etken olarak karşımıza çıkar. Örneğin, uçuş, yoğun saatlerde New York veya Florida gibi yoğun koridorlar arasında gerçekleşiyorsa, olduğundan daha fazla trafiğe maruz kalabilir. Bu da, tahmini olarak trafiğe bağlı uçuş sürelerinin daha uzun veya daha kısa olabileceği anlamına gelir. Böyle durumlarda ise havayolları mümkün olduğunca gündüz veya gece daha az kalabalık olan saatlerde uçuş planlamayı tercih edebilir.
Tüm bunların yanında tabii ki bir de pazarlama faktörü hesaba katılmalıdır. Bazı havayolları bazı destinasyonlarda diğerlerine göre çok daha büyük bir ayak izi bırakır. Örneğin Delta ve JetBlue havayolları, yıllardır New York City’nin havayolu şirketi unvanı için savaşmaktadır. Ülkemizde ise Türk Havayolları’nın kalesi İstanbul Havalimanı iken, Pegasus Sabiha Gökçen’de hakimiyetini sürdürmektedir. Bu yüzden havayolları, hem bazı destinasyonlarda en geniş müşteri yelpazesini yakalamak hem de darboğazdan kaçınmak için uçuşlarının tarifelerini planlar.
Bu kadar matematik hesabının yanında yolcu memnuniyetini de unutmamak gerek… Havayolları, mümkün olan her yerde, insanların belirli bir varış noktasına neden seyahat ettiklerine göre de uçuşlarını planlamaya özen gösterir. Örneğin, Karayipler ve diğer tatil yerlerine tarife planlarken sabah erken saatlerde gidişleri ve öğleden sonra dönüşleri planlamak, dinlenme sürelerini en üst düzeye çıkarmak isteyen yolcular için anlamlı ve tercih edilebilir olacaktır.
Kaynak:
- https://www.cntraveler.com/story/the-complex-process-behind-your-flights-schedule
