Uçaklarda Paraşüt Var mıdır?

Uçaklarla ilgili merak edilen bir soru da, havayolu ile seyahat ederken koltuklarımızın altında paraşüt olup olmadığı ile ilgilidir. Bazı yolcular acil bir durumda kendini daha güvende hissetmek için paraşütün gerekli olduğu görünüşünü savunur. Ancak maalesef yolcu uçaklarında koltuğunuzun altında paraşüt bulunmaz. Bunun da temelde mantıklı olarak dört nedeni vardır:

1. Paraşütler hantal, ağır ve pahalıdır

Paraşütler o kadar büyüktür ki koltuğunuzun altına bile sığmazlar, çok yer kaplarlar ve uçağa çok fazla ağırlık eklerler.  Eğer bir uçakta her bir yolcu için paraşüt bulundurulursa, kesinlikle uçağın taşıması gereken yükün azaltılması gerekecektir. Hatta bu uçağın taşıyabileceği yolcu sayısını bile önemli ölçüde azaltılması anlamına gelir.

Bir yolcu uçağının ağırlığını taşıyacak kadar büyük bir paraşüt sistemi tasarlamak zor olacaktır. Örneğin, yolcu uçaklarının en büyüğü olan Airbus A380, 853 yolcu taşıyabilir ve küçük bir özel uçaktan yaklaşık 400 kat daha ağırdır.  Airbus’taki herhangi bir paraşüt sistemi gerçekten çok kapsamlı olmalıdır.  Böyle bir uçağa kurulan paraşüt sistemi muhtemelen karmaşık ve hantal olacak, uçağı fazlasıyla ağırlaştıracaktır.  

Ayrıca her bir koltuk altına paraşüt konuşlandırıldığında, belli aralıklarla bunların düzenli incelenmesi ve yeniden paketlemesi ihtiyaçları doğacaktır. Bu da teknik maliyetleri önemli ölçüde artıracak ve uçmayı çok daha pahalı hale getirecektir.

2. Yolcular paraşüt kullanmak için eğitilmemiştir

Minimum eğitim olmadan çoğu insan paraşütü doğru bir şekilde bağlayamaz, açıp güvenli bir şekilde iniş yapamaz. Emin olun, yerde bile olsanız ve bol zamana sahipseniz bile paraşütü kurmak kolay değildir. Doğal olarak, acil bir durumda yüksek stresli bir ortamda bu daha da zor olacaktır.

Paraşütle atlama kapsamlı eğitim gerektirir, bu nedenle acil bir durumda paraşütün bir tür güvenlik çözümü olarak kullanılması pratik değildir. Tek başınıza paraşütle atlamak istiyorsanız, vücut uçuş manevralarını öğrenmeyi içeren dört ile beş saatlik yoğun bir eğitime ihtiyacınız olacaktır. Yani demek istediğimiz, hazırlıksız bir şekilde bir uçaktan atlayamazsınız. Önceden yerde iyi eğitilmiş olmalısınız.

Kısacası, pratik ve hatta psikolojik nedenlerden ötürü, yolcuların bir anda paraşüt kullanabilmesini beklemek doğru değildir.

3. Tipik yolcu uçaklarında atlamak için uygun bir kapı yoktur

Acil durumda yolculardan paraşüt kullanıp atlanılması isteniyorsa, uçaklara sadece paraşüt yerleştirmek ve bunların düzenli teknik bakımını yapmak yeterli olmayacaktır. Uçaklara özel bir atlama çıkışı olan bir kapı sağlanıp, yeniden tasarlamak da gerekecektir. Çünkü tipik uçaklardan atlamanın uygun bir yolu yoktur. Bir yolcu, paraşütle normal uçak kapılarından veya acil çıkış kapılarından atlarsa, muhtemelen kanata veya kuyruğa çarpacaktır. Kabinin arkasına paraşüt ile atlamaya uyarlanmış bir çıkış kapısı tasarlanması gerekir.

4. Paraşütler gerçekte hayat kurtaramazlar.

Acil bir durumda paraşütle birinin kurtulabileceği çok az durum vardır. Neden mi? Çünkü yolcu uçakları paraşütle atlayamayacak kadar yüksek hızlarda hareket eder. Ayrıca bu uçaklar çok yüksekten uçarlar, eğer 35.000 feette nefes alabilirseniz atlarsanız, ancak bu kadar yüksek irtifa insanın biyolojik yapısı için uygun değildir. Paraşütçüler genellikle 10.000 ile 13.000 feet arasında atlarlar, hatta bazı paraşütle atlama türleri 3.500 feet kadar düşük yapılabilir. Çünkü, vücudun 15.000 feetten daha yüksek irtifalarda paraşütle atlaması tehlikelidir. Yolcular uçaktan 35.000 feet havadayken atlayabilseler bile, bunu yapmak için oksijen tankları, uçuş giysileri, kasklar ve maskeler gibi özel ekipmanlara ihtiyaç duyacaktır. Yine de atlarlarsa, birçoğu ciddi ve hatta ölümcül yaralanmalarla sonuçlanacaktır. Anlayacağınız, yolcu uçaklarındaki paraşütler hayat kurtarmayacaktır.

Ayrıca çoğu uçak kazası kalkış veya iniş sırasında meydana gelir. Araştırmalar, uçak kazalarının çok azı – yaklaşık %10’u – uçak havadayken olur. Tek başına bu gerçek bile, uçaklarda paraşüt kullanmayı imkânsız kılar.

Kaynak:

• aircraftcompare.com
• bbc.com
• mentalfloss.com
• theguardian.com