Havalimanı Yangın Kategorisi

Havalimanlarının otoriteler tarafından belirlenmiş bir yangın kategorisi bulunmaktadır. 1’den 10’a kadar numaralandırılan bu kategoriler havalimanlarındaki korumanın seviyesini belirlemektedir. Yani bir kaza kırım yaşanması halinde havalimanının müdahale edebilme kabiliyetini ölçen bir tür numaralandırma sistemi gibi düşünülebilir. Örneğin, havalimanının yangın kategorisi 5 ise, yangın kategorisi 8 veya 9 olan geniş gövdeli bir uçak bu havalimanına gönderilemez.

Uçuş operasyonu sırasında uçaklar destinasyonlara göre atanırken bu meydan kategorileri dikkate alınır. Havayolu şirketlerinin uçak atama birimleri ve dispeçeleri bu kategorileri kontrol ederek uçuş planlamasına uygun şekilde seferi dispeç etmelidirler. Bu kategorilere ilişkin bilgilere Jeppsenn’den ulaşmak  ya da havayollarının manuelleri aracılığıyla ulaşmak mümkündür. Yine de en güncel bilgi Jeppsenn aracılığı ile sağlanabilir.

Şimdi bu kategorilerin nasıl belirlendikleri ve neyi temsil ettiklerine bakalım…

Herhangi bir havalimanındaki korumanın seviyesi, operasyon sıklıklarına bağlı olarak ayarlansa da, aslolarak havalimanını kullanan uçakların boyutlarına bağlı olarak belirlenmektedir. Havalimanı kurtarma ve yangınla mücadele olarak bilinen ARFF’ye yönelik havalimanı kategorisi ise, normalde havalimanını kullanan en uzun uçakların toplam uzunluğuna ve azami gövde genişliğine bağlı olarak belirlenmektedir.

Havalimanı yangın kategorisi, havalimanını kullanan uçakların, ilk olarak toplam uzunluklarının, ikinci olarak da gövde genişliklerinin değerlendirilmesi suretiyle kategorize edilerek numaralandırılır.

Aşağıdaki tabloda kurtarma ve yangınla mücadeleye yönelik havalimanı kategorileri tablosu gösterilmektedir. Tabloya ait güncel verilere ulaşmak için, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün sitesi ziyaret edilmelidir.

Bu tablodan da anlaşılacağı üzere havalimanları, ARFF amaçları doğrultusunda tabloya uyarak kategorize edilmektedir. Burada yılın birbirini izleyen en yoğun üç ayı süresince gerçekleştirilen uçak hareketlerinin sayılması sureti de dikkate alınır. Şöyle ki, normalde havalimanını kullanan, en yüksek kategorideki uçakların hareketlerinin sayısının, birbirini izleyen en yoğun üç aylık dönemde, 700 veya daha fazla olması halinde, söz konusu kategori, havalimanı kategorisi olmaktadır. 700 veya daha az olması halinde ise söz konusu kategori, en yüksek uçak kategorisinden daha az olanı sayılmaktadır.Uçaklar ise 700 harekete ulaşıncaya kadar, ilk olarak toplam uzunluklarının, ikinci olarak da gövde genişliklerinin değerlendirilmesi suretiyle kategorize edilmektedir.

Tüm bunlar kargo operasyonları dışında olan uçuş operasyonları için geçerlidir. Kargo operasyonlarında ise durum biraz daha farklıdır. Sadece kargo uçakları operasyonları için kullanılan havaalanlarındaki koruma seviyesi azaltılabilir. Bu husus, kritik bölge kavramı kapsamında, yalnızca, sadece kargo uçağının kokpiti etrafındaki alanı koruma ihtiyacına dayanmaktadır. Bu gerekçeden faydalanılarak, sadece kargo uçağı havaalanı kategorisi, yangının kontrol edilmesi kabiliyetine dayanarak azaltılabilmektedir.

Kaynak:

• web.shgm.gov.tr