ATIS Nedir?
Havaalanları karmaşık ve dinamik yerlerdir. Sadece hafif bir rüzgâr kayması bile, kullanımdaki pistin yönünü değiştirebilir. Pilotların bu hızlı değişen çevreyi hızlı takip etmeleri beklenir. Peki, pilotlar bunu nasıl yapıyorlar dersiniz?
Cevabı verelim… Havalimanlarının otomatik terminal bilgi hizmeti (ATIS) sayesinde! Peki, nedir bu ATIS denilen bilgi hizmeti? ATIS, her saat hava trafik kontrolörleri tarafından kaydedilen ve belirli bir VHF radyo frekansında yayınlanan bir tür mesajdır. Mesaj, bir pilotun bilmesi gerekebilecek havaalanı operasyonları hakkında tüm gerekli bilgileri içerir.
Burada yayınlanan terminal yayını standartlaştırılmıştır, böylece pilotlar nerede olurlarsa olsunlar tüm yayınları kolayca anlayabilirler. Bir ATIS’in gerekli kısımları aşağıdaki bilgileri içerir…
- Havaalanının adı
- Tanımlayıcı havalimanı kodu
- Zulu zamanındaki hava gözlem zamanı
- Rüzgâr yönü ve hızı
- Görüş
- Yağış veya hava olayları (yağmur, sis, duman vb.)
- Bulut koşulları ve bulut altı tavanı yükseklikleri
- Sıcaklık ve çiy noktası
- Alan altimetre ayarı
- Faal olan hassas yaklaşım(lar)ı
- Kullanımdaki pist(ler)in kalkış ve inişi
Peki, ATIS bilgileri ne sıklıkta güncellenir dersiniz? Aslında ATIS bilgileri genellikle her saatin son on dakikasında güncellenir. Ancak yayının herhangi bir kritik parçası değişirse yayının hemen düzeltilmesi gerekir. Yani, kontrolörler ihtiyaç duydukları herhangi bir noktada ATIS’i güncellemelidirler. Örneğin, rüzgâr farklı bir yönden esmeye başladıysa, kullanımdaki pistler veya alet yaklaşımları değişiyorsa yayının ivedi güncellenmesi gerekmektedir.
Hava Trafik Kulesi olmayan veya kontrolsüz alanlarda pilotlar, hava durumu bilgilerini almak için genellikle ASOS veya AWOS’u izler. Bunlar, doğrudan yerdeki hava durumu sensörleri aracılığı ile bilgisayar tarafından üretilen ses aktarımlarıdır. ASOS (Automated Surface Observing System) otomatik yüzey gözlem sistemi anlamına gelirken, AWOS (Automated Weather Observing System) otomatik hava gözlem sistemi anlamına gelir.
Kaynak:
- aircraftcompare.com