LOC-I Nedir ? – Loss of Control – In Flight

LOC-I, Loss of Control–In Flight’ın kısaltmasıdır. Türkçe’de “Uçuş Sırasında Kontrol Kaybı”  olarak geçer. Bir pilotun uçuş sırasında uçağın kontrolünü geçici olarak veya tamamen kaybettiği kaza ve olayları ifade eder. LOC-I kazaları, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından yüksek riskli kazalar olarak tanımlanmış ve yıllardır ölümcül kazaların en önemli nedenlerinden biri olmuştur. LOC-I, tipik olarak, genelde amaçlanan uçuş rotasından aşırı bir sapma ile sonuçlanır. Son 10 yılda, ticari havacılığa ilişkin ölümcül kazaların %40’ından fazlası pilotların uçak kontrolünü kaybetmeleri nedeniyle meydana gelmiştir.

CFIT ve LOC-I kaza raporları, aslında uçuş sırasında pilotların olağandışı davranış ve tutumlarıyla başa çıkma kabiliyetlerinde ciddi bir eksiklik olduğunu vurgulamaktadır. Boeing tarafından yayınlanan bir rapor, LOC-I kazalarının ticari havacılıkta son 10 yılda en ciddi kaza faktörü olduğunu göstermekte ve LOC-I kazalarının 2007’den 2017’ye kadar en çok ölümle sonuçlanan kazalar olduğunu belirtmektedir.

ICAO’ya göre, planlı ticari operasyonlarda son on yılda uçuş sırasında kontrol (LOC-I) kazalarının azaltılması küresel havacılık emniyetinin önceliğidir. Uçak kontrol kaybına neden olan faktörler üzerine bir NASA çalışması; mülakatlar, kaza raporları ve mevcut verileri baz alarak kontrol kaybına neden olan faktörlerin ön listesini hazırlamıştır.

Listedeki nedensel faktörleri üç kategoriye ayırmıştır:

• Pilot veya insan kaynaklı;
• Çevresel kaynaklı;
• Sistem kaynaklı.

Aşağıdaki liste, nedensel faktörleri meydana gelme sıklığına veya önemine göre sıralamamaktadır. Rasgele sıralanmış olan liste pilot, çevresel ya da sistem kaynaklı faktörler olarak genel hatlarıyla şunları içerir:

• Düşük seviyeli rüzgâr kesmeleri veya CAT sahalar
• Kuş çarpması
• Şiddetli türbülansa maruz kalma
• Uçağın amaçlanan veya amaçlanmayan yanlış kullanımı
• Uçak basınçlandırma sistemlerinin istemsiz yanlış yönetimi
• Motor arızası sonucu önemli bir güç kaybının etkileri
• Uçağın yeteneklerinin dışında manevra yapmaya çalışmak
• Yakıt tükenmesi
• Kötü yargı veya yanlış karar verme
• Yönetmeliklere uyulmaması
• Hava hızının sağlanamaması
• Prosedürü takip etmeme
• Pilot deneyimsizliği ve yeterlilik eksikliği
• Yasa dışı ilaç veya alkol kullanımı
• Açlık
• Uçuş ekibine yanlış cihaz okumaları

Kısacası her türlü negatif fizyolojik ve psikolojik etkenler, mekanik arıza, uçaktaki yapısal arıza veya güç kaybı, uygun olmayan kokpit davranışları ya da müdahalelerinin bir sonucu olarak uçuş sırasında kontrol kaybedilebilir.