Hava Kargo Taşımacılığında Yük Sınıflandırılması

Hava kargo taşımacılığında, taşınan yükler özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Kargoların rezervasyon, kabul, depolama, yükleme ve boşaltma işlemlerinde farklılıklar bulunduğu için bu sınıflandırma taşınacak yükün güvenli ve hasarsız bir şekilde ulaşımını sağlamak için önem arz eder.

Hava kargo taşımacılığındaki yüklerin sınıflandırılmasında üç tür kategori kullanılır;

• Göndericinin ulaşım hizmetine ilişkin istek ve ihtiyaçlarına göre kargolar
• Kargonun sahip olduğu özelliklere göre kargolar
• Uçağa yükleme şekline göre kargolar

Yazının başındaki şekilde de görsel olarak ifade edilen diagram üzerinden gidilecek olursa, ilk önce göndercinin ulaşım hizmetine ilişkin istek ve ihtiyaçlarına göre kargoların ne olduğunu açıklayalım. Bu kategoride kargolar acil kargolar, rutin bozulabilir kargolar ve rutin bozulmaz kargolar olarak sınıflara ayrılır.

Acil kargolar; gideceği yere çok kısa bir zaman içinde ulaşması gereken yüklerdir. Bu türde taşıma talebi aniden ortaya çıkar, bu yüzden talebin önceden tahmin edilmesi zordur.

Rutin bozulabilir kargolar ise fiziksel olarak kolay bozulabilen veya geçerli olduğu zaman dilimi içinde değeri olan, daha sonra değerini kaybeden yüklerdir. Bunların taşınmasına yönelik talep genelde mevsimsel olur. Mevsimsel kargoların yarattığı talep rutin olduğu için talep tahmini ve buna göre bir planlama rahatlıkla yapılabilir.

Rutin bozulmaz kargolar ise fiziksel ya da zamana bağlı olarak bozulmayan, genellikle ekonomik değeri yüksek olan yüklerdir. Bu tür yüklerin hava kargo ile taşınması maliyetli görülebilir. Mücevher, antika eşya, banknot, altın, pahalı ve hassas ileri teknoloji ürünler, mikroçip gibi yarı mamul ürünler bu kargolar içindedir.

Kargonun sahip olduğu özelliklere göre kargolar ise genel ve özel kargo olarak sınıflandırılır. Genel kargolar, özel bir hizmet ya da depolama gerektirmeyen, tehlikeli madde, bozulabilir gıda veya hayvan sınıfına girmeyen kuru ve temiz kargoya denir. Özel kargolar ise taşınması ve depolanmasında özel işlem gerektiren kargolardır. Özel kargolar içinde; canlı hayvanlar, bozulabilir kargolar, ıslak kargolar, ağır kargolar, değerli kargolar, diplomatik kargolar, diğer özel kargolar, tehlikeli maddeler yer alır.

Son olarak kargolar ayrıca uçağa yükleniş şekline göre sınıflandırılır. Kargolar ya dökme ya da ULD kargo şeklinde taşınmaktadır. Dökme (yığın) kargolar palet veya konteynırlara konulmamış parça kargolardır, ULD kargolar ise palet veya konteynır haline getirilmiş kargolardır.

Kaynak

• Milli Eğitim Bakanlığı MEGEP Projesi, Havayolu Taşımacılığında Kargo Türleri, Mart 2007 Ankara