ADS Nedir ?

20 Ağustos 202122 Temmuz 2021 seyruseferim 0 yorum

ADS, “Uçağın kendi on-board seyrüsefer sistemleri ile pozisyon sabitleme sistemlerinden elde ettiği kimlik bilgisi, dört boyutlu pozisyon bilgisi ve ilave diğer bilgilerin de içinde olduğu verilerin bir veri hattı aracılığıyla yayınlandığı bir gözetim tekniğidir.” (ICAO Circular 256-AN/152)

ADS için mevcut 2 form bulunmaktadır:
1. ADS-B (Automatic Dependent Surveillance – Broadcast — Otomatik Bağımlı Gözetim-Yayın)
2. ADS-C (Automatic Dependent Surveillance – Contrat — Otomatik Bağımlı Gözetim-Sözleşme)

ADS-B
ADS-B ICAO tarafından: “ADS-B, herhangi bir yer/hava kullanıcısının ihtiyaç duyacağı pozisyon, iz ve yer hızı vb. bilgilerin bir yayın modu veri hattı aracılığıyla belli aralıklarla iletimini sağlayan bir gözetim uygulamasıdır.” şeklinde tanımlanmaktadır.

ADS-B, bir uçaktaki elektronik ekipmanın, uçağın kesin konumunu bir dijital veri bağlantısı aracılığıyla otomatik olarak yayınladığı bir sistemdir.

Veriler, diğer uçaklar ve hava trafik kontrol tarafından, radara ihtiyaç duymadan, uçağın konumunu ve irtifasını görüntüleme ekranlarında göstermek için kullanılabilir.

Sistem, GPS kullanarak konumunu belirleyen ADS-B’ye sahip bir uçak içerir. Uygun bir verici daha sonra bu konumu kimlik, yükseklik, hız ve diğer verilerle birlikte hızlı aralıklarla yayınlar. Özel ADS-B yer istasyonları, yayınları alır ve uçağın hassas takibi için bilgileri hava trafik kontrolüne iletir.

Belli dönemlerde bazı ülkeler ADS-B sistemi faal olmayan uçakları ülkelerine kabul etmez veya üst geçişleri için kullandırmaz. Böyle durumlarda uçuşu planlayan dispeçerler uçakta ADS-B nin faal olup olmadığı konusunu takip eder ve teknik personelle koordine halinde çalışırlar. ADS-B’nin olmadığı veya çalışmadığı uçaklar var ise uçuş rotasının dikkatli planlanması gerekmektedir.

ADS-B ismini özelliklerinin baş harflerinden almaktadır.

Automtic – Otomatik – Pilot girişi veya harici sorgulama gerektirmez.

Dependant – Bağımlı – Uçağın navigasyon sisteminden (örn. GPS) alınan doğru konum ve hız verilerine bağlıdır.

Survelliance – Gözetim – Bilgi gerektiren tesislere uçak konumu, irtifa, hız ve diğer gözetim verilerini sağlar.

Broadcast – Yayın – Bilgi, uygun şekilde donatılmış yer istasyonları veya uçaklar tarafından izlenmek üzere sürekli olarak yayınlanır.

ADS-B verileri her yarım saniyede bir 1090MHz, dijital veri bağlantısında yayınlanır.

Yayınlar şunları içerebilir:

Uçuş Tanımlama (uçuş numarası çağrı işareti veya çağrı işareti)
ICAO 24-bit Uçak Adresi (küresel olarak benzersiz uçak gövdesi kodu)
Konum (enlem/boylam)
Konum bütünlüğü/doğruluğu (GPS yatay koruma sınırı)
Barometrik ve Geometrik Rakımlar
Dikey Hız (tırmanma/iniş hızı)
İz Açısı ve Yer Hızı (hız)
Acil durum göstergesi (acil durum kodu seçildiğinde)
Özel konum tanımlaması (IDENT seçildiğinde)
Bir yer istasyonunun sinyal alma yeteneği, yüksekliğe, sahadan uzaklığa ve engelleyici araziye bağlıdır. Her yer istasyonunun maksimum menzili 250 deniz milini geçebilir. Her yer istasyonunu çevreleyen hava sahasında, gözetleme kapsamı yüzeye yakın yerlere kadar uzanır.

Aşağıdaki 3 dakikalık vidyoda ADS-B sisteminin detayları ile nasıl çalıştığını izleyebilirsiniz.