SATCOM Nedir?
İngilizcesi “SATellite COMmunications” olan teriminin kısaltmasıdır, Türkçe’de uydu haberleşmesi anlamına gelir. SATCOM, uydu aracılığı ile iletişim sağlayabilme kabiliyetidir. Konvansiyonel yer radarları ve VHF istasyonlarının kapsama alanı dışındayken, uçakların Hava Trafik Kontrolü ve Havayolunun Operasyon Merkezi ile iletişim kurmasına izin veren bir ses ve veri hizmetidir. Trafik artışı göz önüne alındığında, artan operasyonel prosedürler SATCOM’un havacılık endüstrisindeki önemini daha da artırmaktadır.
Uydu hizmetleri sayesinde havacılıkta, radar dışı hava sahasının esnek kullanımı, uzun mesafeli uçuşların verimliliğinin artırılması, tercihli rotaların gelişimi, özel varışlar ve havadan yönlendirme prosedürleri gibi daha pek çok karmaşık operasyonlara çözüm getirilmiştir. Öncesinde bu prosedürlerin hiçbiri maalesef güvenilir uydu iletişimi olmayan okyanus bölgelerinde sağlanamamıştır.
2015 yılına kadar, SATCOM kokpit hizmetleri, uçağa sınırlı bir bant genişliği bağlantısı sağlamaktaydı. Bu sınırlı genişlik, uçağın ilgili yer istasyonları ile sadece kısa mesaj alışverişi yapmasına olanak tanırdı, ancak çok daha fazlasını yapamazdı. SATCOM uydu hizmetleri ile, kokpit uygulamaları yenilendi. Uçak güvenliği ve emniyeti daha fazla kontrol altına alındı, ve operasyonel verimlilik arttı.
SATCOM uydu tabanlı navigasyon sistemidir. SATCOM için uçakta yerleşik ekipmanlar; bir uydu veri birimi, bir yüksek güç amplifikatörü ve yönlendirilebilir hüzme işlevli bir anten içerir. Uçaklarda çalışma karakteristiklerine bağlı olarak her bir antenin kendi montaj kriteri vardır. Şekilde görüldüğü GPS ve SATCOM anteni yukardadır.
Tabii ki SATCOM’un diğer en önemli avantajı, çok uzun mesafeler arasında iletişim sağlayabilmesidir. Yüksek bant genişliğine sahiptir. Neredeyse yeryüzündeki her noktadan, yine yeryüzündeki her nokta ile iletişim sağlar. Ancak kutup bölgelerinde SATCOM işlevselliği maalesef zayıftır. SATCOM sesli iletişim için hala standart radyo disiplin prosedürleri gerekir. Normal bir telefon gibi bir SATCOM kullanarak çağrı başlatabilir. Yer İstasyonları, SATCOM ses donanımlı uçaklara çağrı yapabilir.
Uluslararası kuruluşlar, gelecekte SATCOM sisteminin ATC’nın daha önemli bir parçasını oluşturacağını düşünmektedir. Çünkü okyanus aşırı ve uzak kıtalar arasında güvenilir veri bağlantısı sağlamanın tek yolu budur.
